ΣΥΝΕΝΕΤΥΞΗ ΔΗΜΑΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Ο Γιάννης Δημαράς απαντά στα ερωτήματα που του θέσαμε για το περιβάλλον και βάζει τις προτεραιότητες του για την Αττική.

Κε Δημαρά,
επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με μία άμεση ερώτηση:
1. Αυτό που εννοούμε με τον συνολικό όρο «περιβάλλον» βρίσκεται στην Χώρα μας και στην Αττική σε κρίση;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό που οι ειδικοί ονομάζουν υπαίθριο φυσικό περιβάλλον βρίσκεται σε κρίση τα τελευταία χρόνια.

Μετά τις πυρκαγιές του 2009, όσο και εκείνων του 2007 της Χώρας που κατέστρεψαν συνολικά πάνω από 3.000.000 στρέμματα αλλά και εκείνων του 2000 που έκαψαν 2.150.000 στρέμματα δασών και δασικών εκτάσεων, ο μέχρι σήμερα απολογισμός είναι πραγματικά εφιαλτικός και αγγίζει τα όρια της Εθνικής κρίσης... (Διαβάστε περισσότερα)

Η καταστροφή του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας το 2007 αλλά και οι συνεχείς πυρκαγιές σε Πεντέλη και Υμηττό, δείχνουν ανάγλυφα την πραγματικότητα. Το φυσικό περιβάλλον στην Αττική είναι το χειρότερο στην καταγεγραμμένη ιστορία μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι την Πάρνηθα εμείς και οι επόμενες γενιές των συμπολιτών μας δεν πρόκειται να την ξαναδούμε στην προηγούμενη πριν την καταστροφή κατάσταση.
Και δεν είναι μόνο αυτό. Οι παραλίες της Αττικής ρυπαίνονται όλο και περισσότερο μέρα με την ημέρα. Ήδη ακόμα και παραλίες που διέθεταν τις λεγόμενες «μπλε σημαίες» έχουν φτάσει στα όριά τους. Οι υδροφόροι ορίζοντες έχουν επίσης ρυπανθεί. Το αστικό πράσινο, παρά τις προσπάθειες ορισμένων Δήμων, σε συνδυασμό με την έλλειψη ελεύθερων χώρων, δεν επαρκεί να αμβλύνει έστω την κατάσταση και φυσικά, το νέφος της Αθήνας κάνει την εμφάνισή του όλο και πιο συχνά.
Η έλλειψη αθλητικών και ελεύθερων χώρων κάνουν τα παιδιά μας να ασφυκτιούν κυριολεκτικά.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλα αυτά μαζί υποβιβάζουν τις προϋποθέσεις διαβίωσης της Αττικής. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι ήδη το να κατοικείς σε μερικές περιοχές της Αττικής είναι πολύ δύσκολο.
Είναι λοιπόν ανάγκη να χαραχθεί μια νέα συνολική Πολιτική και όσο αφορά την Περιφέρεια Αττικής να χρησιμοποιηθούν νέα εργαλεία και τεχνικές για το θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος και των δασών.
Ταυτόχρονα οι νέοι «Καλλικρατικοί» Δήμοι, σε συνεργασία με την Περιφέρεια, πρέπει να αναλάβουν το κυριότερο βάρος των προσπαθειών ανέλιξης τόσο του φυσικού όσο και του στεγασμένου αστικού περιβάλλοντος των πόλεων.

2.Όπως γνωρίζετε οι Δασικοί χάρτες στην Αττική είναι έτοιμοι για το μεγαλύτερο μέρος της και πρόκειται να αναρτηθούν σύντομα. Θεωρείται σημαντικό το εγχείρημα αυτό και πως προτίθεστε να βοηθήσετε στην προσπάθεια αυτή;

Ο στόχος της ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών της Αττικής έχει ήδη δρομολογηθεί με την ψήφιση του νέου νόμου. Σε όλη την Αττική θα γίνουν νέοι δασικοί χάρτες.

Απομένουν μερικές τεχνικού χαρακτήρα ρυθμίσεις για να αναρτηθούν, να γίνουν πιθανές ενστάσεις και τέλος να κυρωθούν.
Φυσικά το έργο της ανάρτησης, των ενστάσεων και της κύρωσης δεν μπορεί να γίνει χωρίς την ουσιαστική βοήθεια από την Περιφέρεια και τους αντίστοιχους Δήμους. Είναι προφανές ότι η Περιφέρεια πρέπει και θα παρέμβει ουσιαστικά στις διαδικασίες αυτές.

Από πολλούς τα έργο αυτό είναι η βάση για κάθε άλλη προσπάθεια προστασίας του δασικού περιβάλλοντος.
Γιατί όταν δεν ξέρεις ποια ακριβώς έκταση προστατεύεις, ποια αναδασώνεις, ποια οικοδομείς και το «τι ανήκει και σε ποιον», τότε δεν θα γλιτώσουμε ποτέ από την αυθαίρετη δόμηση και δεν θα πάψουμε ποτέ να τυραννάμε τους πολίτες με ασάφειες.

Δεν είναι ανάγκη να πούμε άλλα για το θέμα. Θέλω μόνο να τους διαβεβαιώσω. Στην επικείμενη ανάρτηση των Δασικών χαρτών και αν νομίσουν ότι αδικήθηκαν, να μην φοβηθούν τις διαδικασίες και να υποβάλλουν ενστάσεις.
Τους βεβαιώνω ότι θα τηρηθούν απαρέγκλιτα οι νόμιμες διαδικασίες.

3.Μια που είπατε στην ρύμη του λόγου σας για την αυθαίρετη δόμηση. Τι σκέφτεστε να κάνετε για να επιλυθεί το ζήτημα;


Προσωπικά στην Χώρα μας δεν ξέρω καμιά πόλη που να έγινε μετά από σχέδια πόλης εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων.
Κάθε Έλληνας βλέπει στο σπιτικό του την βάση του, την ταυτότητά του, τον ίδιο του τον εαυτό. Αυτή η αναγκαία συνθήκη όμως, έφθασε να γίνει από κάποιους η απόλυτη αυθαιρεσία με σπίτια-κάστρα σε δασικές εκτάσεις και αιγιαλούς.
Το φαινόμενο αυτό μαζί με την ανικανότητα ή ολιγωρία του Κράτους μας δημιούργησε το φαινόμενο της αυθαίρετης δόμησης. Φαινόμενο που αποδείχθηκε πολύ πιο ισχυρό από κάθε αυστηρό νόμο περιορισμού του φαινομένου.
Χωρίς αμφιβολία η αυθαίρετη δόμηση επιβαρύνει το περιβάλλον περισσότερο γιατί είναι άναρχη και δημιουργεί διαδοχικά πολλαπλά περιβαλλοντικά προβλήματα και πρέπει να σταματήσει.
Ωστόσο το θέμα που πρέπει να επιλυθεί πρώτα είναι που πολεοδομούμε και που δεν κτίζουμε και προστατεύουμε. Η λύση σχετίζεται λοιπόν με το προηγούμενο θέμα. για τις διαδικασίες κύρωσης των δασικών χαρτών, ψηφίστηκε και το άρθρο 24 που πιστέψτε με έγινε μεγάλη μάχη για να ψηφιστεί.
Με τον τελευταίο Νόμο 3889/10 δίνεται οριστική λύση στους αυθαίρετους οικισμούς και θα πάψουν σύντομα να είναι «αυθαίρετοι». Η προσπάθεια θα είναι δύσκολη και επίπονη καθώς η ένταξη στο σχέδιο πόλης των οικισμών θα γίνει με πλήρη σεβασμό στο περιβάλλον και με αυστηρή τήρηση του υπάρχοντος νομικού πλαισίου. Δεσμεύομαι ότι η Περιφέρεια θα υποστηρίξει κάθε τέτοια προσπάθεια των Δήμων τόσο υλικά όσο και τεχνικά.

4.Το αστικό πράσινο αποτελεί έναν ζωτικής σημασίας λειτουργικό στοιχείο μιας πόλης. Ωστόσο η πόλεις της Αττικής μοιάζουν να ασφυκτιούν από την έλλειψη πρασίνου. Τι σκέφτεστε να κάνετε για το θέμα;

Θα έλεγα ότι δεν είναι μόνο η έλλειψη πρασίνου αλλά και η έλλειψη ελεύθερων χώρων ή αθλητικών εγκαταστάσεων.
Σε μερικές πόλεις της Αττικής ή προάστια της Αθήνας το πρόβλημα δεν είναι οξυμένο. Όμως ολόκληρη η δυτική Αττική και δυτική Αθήνα, ο κεντρικός και νότιος τομέας της Αθήνας έχουν πολύ μεγάλο πρόβλημα και μάλιστα οι δυνατότητες παρέμβασης είναι ελάχιστες. Στην Ανατολική Αττική δεν έχουν γίνει σημαντικές παρεμβάσεις στον τομέα αυτό αλλά μια και δεν έχει κορεστεί ακόμα μπορούμε να κάνουμε σημαντικές ενέργειες.
Είναι χαρακτηριστικό να πούμε ότι η σχέση πρασίνου ανά κάτοικο στην Αθήνα είναι αποκαρδιωτική. Σήμερα αντιστοιχούν 2,25 τ.μ. ανά κάτοικο έναντι των 7 τ.μ. των διεθνών standards.
Στην πραγματικότητα για την Αθήνα λόγω των ξηροθερμικών συνθηκών, της υψηλής δόμησης και του νέφους οι ανάγκες πρασίνου ανά κάτοικο είναι πολύ μεγαλύτερες.
Στο σύνολο των 44 km2 των διοικητικών ορίων της Αθήνας εκτιμάται ότι οι παραπάνω χώροι καλύπτουν 4.000 στρέμματα περίπου. Ενώ οι ελεύθεροι αυτοί χώροι συνθέτουν ένα ποσοστό 10,1% του συνολικού χώρου των διοικητικών ορίων του Δήμου Αθηναίων, παρόλα αυτά ο κακός σχεδιασμός των λειτουργιών τους και ο εδαφολογικός τους χαρακτήρας η επιφάνεια που μπορεί να εξασφαλίσει υψηλά δένδρα περιορίζεται σε ποσοστό επιφάνειας 2,8-3% της συνολικής επιφάνειας των ορίων του Δήμου Αθηναίων. Αν και οι ειδικοί δεν κατάφεραν να έχουν συγκεντρωτικά στοιχεία για την υπόλοιπη Αττική, η δυνατότητα παρεμβάσεων είναι σημαντική.
Νομίζω ότι το θέμα αυτό χρειάζεται έναν καλό ολοκληρωμένο σχεδιασμό και στην συνέχεια να αναλάβουν οι νέοι Δήμοι μας προγραμματισμένες παρεμβάσεις τόσο σε νέες φυτεύσεις σε μικρά πάρκα σε όλες τις μικρές και ταπεινές επιφάνειες που απέμειναν αδόμητες, δενδροστοιχίες και μικρές αθλητικές εγκαταστάσεις αν είναι δυνατόν σε κάθε γειτονιά.

5.Πολύ συζήτηση γίνεται για την πράσινη ενέργεια. Αν εκλεγείτε Περιφερειάρχης Αττικής, πως θα συμβάλετε στο όλο εγχείρημα;

Οι αρχαίοι Έλληνες λάτρευαν τον θεό Ήλιο και έτρεμαν στη σκέψη ότι ο Αίολος θα άνοιγε τον ασκό του για να απελευθερώσει τους ανεξέλεγκτους και μανιασμένους ανέμους.
Από φόβο ή από εκτίμηση για τις «υπηρεσίες» που προσέφεραν τα στοιχεία της φύσης, οι πρόγονοί μας έδειχναν την ευγνωμοσύνη τους με κάθε τρόπο.
Αιώνες αργότερα τα πράγματα άλλαξαν. Το κάρβουνο και ο «μαύρος χρυσός» αντικατέστησαν τις ανθρωπόμορφες αρχαίες θεότητες και αποτέλεσαν τη νέα κινητήρια δύναμη του κόσμου. Ωστόσο το πετρέλαιο κάποια στιγμή θα τελειώσει, γίνεται ακριβότερο και η καύση του επιβαρύνει σημαντικά και το περιβάλλον σε έναν κόσμο που αργοπεθαίνει από τις επιπτώσεις της μόλυνσης του περιβάλλοντος και τις κλιματικές αλλαγές.
Οι νέοι παγκόσμιοι ενεργειακοί «θεοί» που είναι πράγματι οι μόνες μελλοντικές ενεργειακές λύσεις, είναι ο ήλιος, ο άνεμος, το νερό, μαζί με τα βιοκαύσιμα και το νεοεισερχόμενο υδρογόνο.
Όλες οι χώρες του κόσμου κάνουν έναν αγώνα δρόμου για να τις εντάξουν τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στο ενεργειακό δυναμικό τους. Στη διαδρομή αυτή η Ελλάδα, αν και θεωρείται προνομιούχος χώρα, παρακολουθεί σήμερα καθυστερημένα τις παγκόσμιες εξελίξεις. Μάλιστα από το 1990 έως το 2004 αυξήσαμε την «εθνική» εκπομπή μας κατά 26,6%, «κατακτώντας» την τέταρτη παγκόσμια θέση, μαζί με τον Καναδά, στη μαύρη λίστα των χωρών-ρυπαντών. Δεν χρειάζονται περισσότεροι λόγοι να υποστηρίξουν την ανάγκη αλλαγής ενεργειακής ρότας. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν πλέον τον πρώτο στόχο.
Στον τομέα αυτό θα εφαρμόσουμε την λογική του αυτονόητου.
Όλα τα κτήρια της Περιφέρειας και των Δήμων (συμπεριλαμβανομένων και των σχολείων) μπορούν να καλύψουν όλες τις ενεργειακές ανάγκες τους με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων μόνο στις στέγες τους και να έχουν και ένα σημαντικό οικονομικό κέρδος.
Αυτό σημαίνει μια τεράστια οικονομία σε πόρους και απελευθέρωση χρημάτων σε άλλες ανάγκες. Μόνο από αυτήν την ενέργεια μπορούμε να ενισχύσουμε την λειτουργία των παιδικών σταθμών και όχι να απολύουμε παιδαγωγούς. Μπορούμε να συντηρούμε καλύτερα τα σχολεία μας και να ελευθερώσουμε πόρους για την οικονομική στήριξη του προγράμματος της φυτοτεχνικής ανάπλασης των πόλεών μας ή στην δημιουργία μικρών αθλητικών εγκαταστάσεων.
Πάντως πρέπει να επισημάνουμε ότι κάθε πόρος που θα εξοικονομείται θα ξοδεύεται σε ανάλογες ενέργειες για την προστασία του περιβάλλοντος.

Σας ευχαριστώ πολύ